Als je wakker wordt en merkt dat je kussen vochtig is, is het eerste wat je meestal denkt een gevoel van schaamte of ongemak. Kwijlen tijdens het slapen komt echter veel vaker voor dan we denken. Het is geen teken van onzorgvuldigheid of slechte hygiëne, maar eerder een weerspiegeling van wat er zich in ons lichaam, en meer specifiek in onze hersenen, afspeelt terwijl we rusten.
Hoewel het misschien onbeduidend lijkt, onthult dit fenomeen fascinerende details over hoe onze lichaamsfuncties werken terwijl we slapen en hoe ons lichaam het evenwicht bewaart zonder dat we het ons zelfs maar realiseren.
Kwijlen ‘s nachts, medisch bekend als nachtelijke sialorroe, treedt op wanneer de speekselproductie de capaciteit van de mond overschrijdt. Overdag slikken we constant en reguleert ons brein nauwkeurig de hoeveelheid speeksel die we produceren.
‘s Nachts verandert deze dynamiek echter. De spieren van de mond en het gezicht ontspannen zich diep tijdens de slaap, waardoor speeksel gemakkelijker kan ontsnappen zonder dat we er controle over hebben. Bovendien heeft onze slaaphouding een grote invloed. Slapen op je buik bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat de zwaartekracht de speekselstroom bevordert, terwijl slapen op je zij dit ook kan bevorderen, afhankelijk van de kanteling van je hoofd.
De hersenen staan niet stil tijdens de slaap; integendeel, ze zijn juist heel actief en wisselen af tussen verschillende slaapfasen: REM en non-REM.
Tijdens de REM-slaap, de fase waarin de meest levendige dromen voorkomen, ontspannen de spieren in het lichaam zich nog meer. Hoewel de speekselproductie dan afneemt, neemt het risico op speekselverlies toe door de extreme ontspanning van de mondspieren. Deze combinatie maakt kwijlen tijdens deze fase vrij gebruikelijk en vaak onvermijdelijk. De hersenen zijn zich weliswaar bewust van interne speekselsignalen, maar kunnen tijdens de diepe slaap niet ingrijpen, waardoor speekselverlies ongemerkt plaatsvindt.
Er zijn fysieke en gezondheidsfactoren die ervoor kunnen zorgen dat sommige mensen meer kwijlen dan anderen. Een verstopte neus is een klassiek voorbeeld: wanneer we moeite hebben met ademhalen door de neus, heeft het lichaam de neiging om door de mond te ademen, waardoor speeksel gemakkelijker weglekt. Ook bepaalde medicijnen en medische aandoeningen die de speekselproductie, het slikken of de spiercoördinatie beïnvloeden, kunnen de kans op kwijlen vergroten.
