Tante Margaret keek op haar telefoon. Mijn neven en nichten waren plotseling gefascineerd door bloemstukken. Iemand? Meneer Peterson probeerde het opnieuw. Een dierbare herinnering, een les die ze je geleerd heeft. Weer stilte. Ik zag mensen in de kleine gemeente, voornamelijk oudere buren en een paar mensen van haar kerk, onder elkaar beginnen te fluisteren.
Dit begon gênant te worden. Ze was een heel sterke vrouw. Mijn oom Robert stemde uiteindelijk, zij het aarzelend, toe. Sterke wil, corrigeerde tante Margaret haar, en zelfs dat leek haar genereus. Meneer Peterson keek met toenemende paniek de kamer rond. In zijn 30 jaar begrafenissen leiden had hij waarschijnlijk nog nooit een situatie meegemaakt waarin letterlijk niemand iets aardigs over de overledene wilde zeggen.
Toen stond ik op. Ik doe het, zei ik. Iedereen in de zaal draaide zich naar me om. De wenkbrauwen van mijn oom Robert schoten verrast omhoog. Mijn neef Derek keek bezorgd, alsof ik een zenuwinzinking had. Nathan, mijn tante Margaret fluisterde: « Je hoeft het niet te doen. Het is oké, » zei ik, terwijl ik naar het podium liep. « Iemand moet iets zeggen. »
Terwijl ik op het podium stond en uitkeek over het kleine groepje mensen dat was gekomen om de begrafenis van Evelyn Walsh bij te wonen, besefte ik dat ik geen idee had wat ik moest zeggen. Ik kon de waarheid niet vertellen, dat ze een bittere, manipulatieve vrouw was die ons leven het grootste deel van de tijd zuur maakte. Maar ik kon er ook niet zomaar in stilte bij blijven staan.
Dus deed ik iets wat ik nog nooit eerder in mijn leven had gedaan. Ik loog volledig, diepzinnig en met absolute overtuiging. Mijn grootmoeder, Evelyn Walsh, was de vrouw die me leerde dat liefde vele vormen kent. Ik zag de ogen van mijn nicht Sarah wijd opengaan van verbazing. Knuffels van oma Evelyn. Toen ik jong was, nodigde ze me op zondagmiddag uit in haar keuken.
Ze leerde me hoe ik haar beroemde appeltaart moest maken, die met het geheime ingrediënt dat ze nooit in een kookboek had opgeschreven. Dat was een complete leugen. Evelyn kookte nooit in mijn bijzijn, en ik was er bijna zeker van dat ze de keuken beschouwde als het domein van de huisvrouw. Ze vertelde me verhalen uit haar jeugd tijdens de depressie, hoe haar familie altijd manieren vond om buren te helpen die het nog minder hadden. Dat was ook een leugen.
Evelyn groeide op in een rijke familie en toonde nooit veel interesse om anderen te helpen. Ze leerde me dat ware kracht niet draait om de luidste stem in de kamer zijn, zei ik, terwijl ik mijn oom Robert recht aankeek, die jarenlang had geprobeerd de kritiek van mijn moeder te negeren. Het gaat erom de persoon te zijn op wie anderen kunnen rekenen als alles uit elkaar valt.
Ik verzon dit ter plekke, maar er gebeurde iets vreemds. Terwijl ik sprak, zag ik mensen in de gemeente beginnen te knikken. Een paar oudere buren veegden hun ogen af. Zelfs mijn familieleden leken ontroerd door deze fictieve versie van Evelyn Walsh.
Ze had een talent om potentieel te zien in mensen die ze zelf niet zagen. Ja, ze moedigde je aan, maar alleen omdat ze geloofde dat je meer kon dan je zelf dacht. Dat was misschien wel de grootste leugen van allemaal. Evelyns druk voelde altijd meer als een emotionele worsteling dan als aanmoediging. Ik herinner me mijn laatste gesprek met haar nog goed.
Ze vertelde me dat het belangrijkste in het leven niet is wat je verzamelt, maar wat je geeft. Ze zei dat de enige munteenheid die telt, vriendelijkheid is en dat de rijkste mensen degenen zijn die anderen het gevoel geven dat ze gewaardeerd worden. De ironie dat deze woorden toegeschreven worden aan Evelyn Walsh, een vrouw die zowel geld als genegenheid spaarde als een draak die een schat bewaakt, ontging me niet.
Maar kijkend naar de gezichten in het publiek, zag ik dat mijn woorden impact hadden. Mijn grootmoeder was niet altijd even makkelijk te begrijpen, zei ik. En dat klopte uiteindelijk ook. Ze had hoge normen en duldde geen dwazen. Maar onder dat stoere uiterlijk ging een vrouw schuil die veel om haar familie en gemeenschap gaf.
Ik bleef even staan en keek naar de kist waar Evelyn in haar mooiste jurk lag, waarschijnlijk draaiend in haar graf boven het portret van de Kerstman dat ik aan het schilderen was. Ze leerde me dat soms juist de mensen die het moeilijkst lief te hebben zijn, liefde het hardst nodig hebben, concludeerde ik. En je ware karakter wordt niet onthuld door hoe we omgaan met degenen die ons kunnen helpen, maar door hoe we omgaan met degenen die dat niet kunnen.
Ik deed een stap achteruit van het podium, wat een surrealistisch applaus opleverde. Mensen klapten bijna tijdens Evelyn Walshs lofrede. Mijn tante Margaret huilde. Mijn neef Derek knikte instemmend. Zelfs de begrafenisondernemer leek opgelucht. Terug op mijn plaats voelde ik een mengeling van schuld en voldoening.
