Het waren geen gemakkelijke jaren. Ik was jong, moe en vaak eenzaam. Terwijl mijn man in Manilla werkte, was ik alleen met onze jonge dochter en de fragiele Tatay Ramón. Ik kookte, deed de was en bleef de hele nacht op om naar zijn ademhaling te luisteren.
Eens, toen ik moe was, zei ik:
« Vader, ik ben slechts een schoondochter… soms voel ik een enorme last op mijn hart. »
Hij glimlachte vriendelijk, pakte mijn hand en zei:
« Ik weet het, dochter. Daarom ben ik je nog dankbaarder. Zonder jou was ik er misschien niet meer. »
Ik zal die woorden nooit vergeten. Vanaf dat moment beloofde ik mezelf dat ik er alles aan zou doen om zijn leven makkelijker te maken. Elke winter kocht ik hem een warme jas en deken. Als hij buikpijn had, maakte ik rijstsoep voor hem. Als zijn benen pijn deden, masseerde ik ze liefdevol.
Ik had nooit verwacht dat hij me iets zou nalaten. Ik deed het omdat ik hem als mijn eigen vader behandelde.
Het laatste moment
Naarmate de tijd verstreek, werd Tatay Ramón steeds zwakker. Op 85-jarige leeftijd zei de dokter dat zijn hart erg zwak was. Een paar dagen voor zijn dood belde hij me om over zijn jeugd te praten en zijn kinderen eraan te herinneren eervol te leven.
Tot de avond van ons afscheid aanbrak. Hij ademde zwaar, riep me toe, gaf me een oud, gescheurd kussen en fluisterde:
