In Nederland is voor het eerst iemand besmet geraakt met een nieuwe variant van de infectieziekte mpox, voorheen bekend als het apenpokkenvirus. Dat maakte demissionair minister van Volksgezondheid Jan Anthonie Bruijn (VVD) dinsdag bekend in een brief aan de Tweede Kamer.
De melding zorgt desondanks voor onrust, omdat het om een nieuwe variant van mpox gaat die nog niet eerder in Nederland is vastgesteld. Het RIVM volgt de situatie daarom nauwlettend. Hoewel mpox voor de meeste mensen een mild verloop heeft, kan de ziekte gepaard gaan met pijnlijke huiduitslag, koorts en vermoeidheid. Vooral bij kwetsbare groepen kan het herstel langer duren. Dat de patiënt niet gevaccineerd was, onderstreept volgens deskundigen het belang van preventieve maatregelen binnen risicogroepen, zeker nu het virus opnieuw de kop opsteekt.
De GGD is inmiddels gestart met een uitgebreid bron- en contactonderzoek. Daarbij wordt gekeken naar mogelijke besmettingsmomenten en personen die in nauw contact zijn geweest met de patiënt. Indien nodig kunnen contacten worden geïnformeerd, getest en preventief gevaccineerd. Het ministerie benadrukt dat er voldoende vaccins beschikbaar zijn voor mensen die tot de hoogrisicogroep behoren. Tegelijkertijd wordt herhaald dat mpox geen klassieke soa is, maar zich wel gemakkelijker kan verspreiden via intensief lichamelijk contact, waaronder seksueel contact.
Volgens gezondheidsautoriteiten is er op dit moment geen reden voor paniek, maar wel voor alertheid. De eerdere mpox-uitbraak liet zien dat snelle signalering en gerichte maatregelen effectief zijn om verdere verspreiding te voorkomen. Minister Bruijn benadrukt dat transparante communicatie essentieel is om onnodige angst te voorkomen én om mensen te stimuleren zich tijdig te laten informeren of vaccineren. De situatie wordt de komende weken nauw gevolgd en indien nodig worden aanvullende maatregelen genomen. Voorlopig blijft het bij één vastgesteld geval, maar experts waarschuwen dat waakzaamheid cruciaal blijft.
De besmette man is niet gevaccineerd tegen het virus en is de afgelopen tijd niet in het buitenland geweest. Wel had hij seksueel contact met andere mannen, een groep die volgens het RIVM tot de zogeheten hoogrisicogroep behoort voor mpox. De patiënt is direct in isolatie geplaatst, om verdere verspreiding te voorkomen.
Volgens minister Bruijn lijkt de kans dat het virus zich verder verspreidt op dit moment klein. De GGD onderzoekt waar de man het virus precies heeft opgelopen en met wie hij recent contact heeft gehad.
Nieuwe variant ook in andere landen gevonden
De variant die nu in Nederland is vastgesteld, is type 1b. Dezezelfde variant dook recent ook op in Spanje en de Verenigde Staten. Zowel de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) volgen de situatie op de voet.
De nieuwe variant is niet volledig nieuw: de eerste besmettingen met deze viruslijn werden vorig jaar al gemeld in verschillende landen, waaronder enkele in Europa. De ontdekking van een besmetting binnen Nederland zonder buitenlandse link maakt de situatie wel extra opmerkelijk, omdat dat wijst op lokale verspreiding.
Wat is mpox?
Mpox is een virusinfectie die wordt veroorzaakt door het monkeypoxvirus. De ziekte uit zich in eerste instantie met griepachtige klachten zoals koorts, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid. Enkele dagen later kunnen er pijnlijke blaasjes of vlekjes op de huid ontstaan.
Hoewel mpox vaak in verband wordt gebracht met seksueel contact, is het officieel géén soa. De besmetting vindt vooral plaats via nauw huid-op-huidcontact, of door contact met besmette voorwerpen zoals beddengoed of kleding.
Iedereen kan mpox krijgen, maar de meeste besmettingen in recente uitbraken vonden plaats onder mannen die seks hebben met mannen. De ziekte verloopt meestal mild, maar kan in sommige gevallen leiden tot complicaties. In westerse landen komt sterfte door mpox zelden voor.
