En Tania antwoordde zachtjes:
— En ik weet dat mijn terugkeer niet voor niets was.
Want soms redt liefde niet alleen. Ze wekt weer tot leven.
Twee jaar gingen voorbij.
Op een dag betrad Tania het podium op school – niet als moeder, maar als genodigde gast.
De zaal zat vol met leerlingen, ouders, leerkrachten.
En met Marina. En Veroșca – al groot, met vlechten en strikken.
Tania sprak eenvoudig, zonder pathetiek:
— Als je in de duisternis terechtkomt, zonder naam, zonder thuis, zonder jezelf – blijft er maar één draad over. Liefde.
Als iemand aan de andere kant van die draad blijft vasthouden – kom je terug.
Ik ben teruggekeerd. Omdat mijn dochter me niet losliet. En mijn vriendin me niet opgaf.
Pauze.
— Ik ben geen heldin. Ik ben gewoon een moeder die opnieuw heeft leren gelukkig zijn.
Het applaus was niet luid – maar warm, oprecht. Sommigen veegden hun tranen weg.
Na de bijeenkomst fluisterde een verlegen jongen haar toe:
— Mijn mama ligt in het ziekenhuis… Ik ben bang dat ze niet terugkomt.
Maar u… u heeft me hoop gegeven. Dank u.
Tania omhelsde hem. Zonder te vragen hoe hij heette. Ze omhelsde hem gewoon.
’s Avonds zaten zij, Marina en Veroșca op het balkon met een kopje thee.
De lucht rook naar seringen.
— Weet je, — zei Marina, — ik dacht dat ik jou had gered.
Maar nu begrijp ik: jij hebt mij gered. Jij en Veroșca.
Jullie hebben me laten zien dat de dood niet het einde is. Als er liefde is.
Tania keek naar haar dochter, die in haar armen in slaap was gevallen, en fluisterde:
— Zij is mijn draad. En jij bent de knoop. Degene die me bij elkaar heeft gehouden.
Ze zwegen en keken naar de lichtjes van de stad.
Het leven ging door. Maar nu had het alles: pijn, licht, een thuis.
En het belangrijkste: de moeder leefde echt. En ze zou nooit meer verdwalen.
