Ivan blokkeerde de slag met zijn onderarm, nog steeds bloedend. Met een snelle beweging verdraaide hij zijn pols en ontwapende hem. Bondarenko deed een stap achteruit, pakte zijn wapenstok en sloeg opnieuw toe.
De klap was hoog. Ivan ontweek op het laatste moment en raakte de knie van Bondarenka op de basis van zijn rug. Bondarenko’s lichaam boog zich en Ivan greep hem met één hand bij de nek en immobiliseerde hem met de andere.
« Je doodt voor je plezier, Romein. Ik deed het op bestelling. Het verschil is dat ik de schuldige ben. Jij trots. »
Rustig. En nu zul je hetzelfde lot ondergaan als zoveel anderen door jouw toedoen. Droge tanden. Het stokje viel op de grond.
Bondarenko ook. Ivan knielde naast hem neer en snakte naar adem. Hij had hem kunnen vermoorden, maar dat deed hij niet.
De kamer was een lange minuut stil, toen stond hij op, haalde een notitieboekje uit zijn zak en schreef op de laatste pagina: « Sterven is gemakkelijk. Stilte is moeilijk. Vandaag heb ik het moeilijkste deel gekozen. »
Er verscheen een melding in het systeem van het bureau op het hoofdkantoor. De missie was voltooid. Lysenko leefde. Bondarenko werd geneutraliseerd.
De actie is niet-dodelijk. Handgeschreven hieronder. Ivan heeft de juiste beslissing genomen. Sofiyevskaya ademt.
Drie uur later keerden de gangen van de Sofiyevskaya-gevangenis terug naar hun normale ritme, maar er was iets veranderd. De gevangenen fluisterden respectvol over wat er was gebeurd. De bewakers stelden geen vragen en cel nr. 13 was weer leeg. De Sofievskaya-gevangenis leek schoner.
Niet omdat er iets is opgelost, maar omdat de chaos tot zwijgen is gebracht. Bondarenko werd overgeplaatst. Niet naar de zoveelste strafkolonie, maar naar een plek zonder naam, zonder papieren, zonder toekomst. Hij leefde, maar hij werd weggevaagd.
Een geest zonder gezicht. Monster erfenis. Ivan Lysenko verdween de volgende ochtend. Er loeiden geen sirenes, er werd geen melding gedaan, alleen zijn notitieboekje bleef op de matras liggen.
In het midden staan de laatste twee pagina’s. De eerste is een eenvoudig citaat. Geweld is een gewoonte. Maar het breken ervan vereist meer kracht dan het herhalen.
En de laatste pagina was leeg. Alsof het verhaal voorbij was of alsof het zat te wachten tot iemand anders het zou oppikken. Aan de andere kant van de tralies nam luitenant Stepan Romanyuk, de enige die de hele waarheid kende, een week later ontslag. Op de vraag waarom, antwoordde hij: « Omdat ik een man kende die perfect doodde en op een dag besloot te stoppen… »
Deze beslissing bewijst dat de wereld nog steeds hoop heeft, maar ik kan niet blijven werken op een plek die koppig test hoe ver zulke mensen zullen gaan. De mythe groeit onder de gevangenen. De legende van Ivan is verweven met het alledaagse gezwoeg.
Sommigen beweerden dat hij nu achter de tralies op schurken jaagde. Anderen zeiden dat hij was teruggekeerd in dienst van de regering. Maar de meest verstandige bleven gewoon zwijgen, wetende dat als hij nog leefde, stilte hem verborgen zou houden.
Diep in de Karpaten blies de hut, verloren in de sneeuw en de stilte, hem vrede in. Binnen een brandende open haard, een nieuw notitieboekje gesloten op tafel. Een oudere man was thee aan het zetten met zijn vaste handen. Zijn kalme ogen staarden naar het raam.
Hij verstopte zich niet. Wachtte. Buiten blies de wind door de dennen, en tussen het gefluister door klonk het vonnis als een waarschuwing. Stilte is het laatste geluid dat een dwaas hoort.
En Ivan Lysenko hoort nog steeds heel goed. Ivan Lysenko bewees dat een echte dreiging niet schreeuwt. Hij wacht, observeert en handelt op het perfecte moment. Als dit verhaal je heeft doen nadenken over de stille monsters die om ons heen cirkelen, deel het dan, en beter nog, zeg niets.
Laat de stilte voor je spreken, want soms heeft de stilste persoon in de kamer al genoeg gezien en gedaan om zijn stem niet meer te hoeven verheffen. Hoor je de stilte?
