Tolerantie was geen slogan toen. Het zat in de manier waarop moslims, joden en christenen naast elkaar leefden zonder elkaar te wantrouwen. Haar beste vriendin heette Esther, en op vrijdag aten ze samen harira bij Aïcha thuis, op zaterdag was het chabbat bij Esther.
“Niemand vroeg wat je was. Ze wilden alleen weten of je goed was,” zei ze.
En het is raar, want hoe meer ik luisterde, hoe meer ik besefte dat de wereld waarin zij leefde eigenlijk rijker was dan de onze, ondanks het gebrek aan luxe. Er was tijd. Voor elkaar. Voor spelletjes. Voor de ouderen. Voor verdriet. Voor stilte.
Vandaag zijn de straten stiller dan ooit, zelfs al razen er auto’s doorheen. Kinderen spelen op schermen in plaats van op pleinen. En buren? Soms weet je hun naam niet eens. Soms is niemand thuis, ook al brandt het licht.
En dus ja… misschien zullen alleen de gouden jaren 60 en 70 herinnerd worden.
Het spijt me ook, oma. Want ik wou dat ik in jouw tijd had geleefd, al was het maar voor één zomeravond op het dak, onder de sterren, met niets dan verhalen en thee.
