Als je wakker wordt en merkt dat je kussen vochtig is, is het eerste dat meestal in je opkomt een gevoel van schaamte of ongemak. Kwijlen tijdens het slapen komt echter veel vaker voor dan we denken. Het is geen teken van onvoorzichtigheid of slechte hygiëne, maar eerder een weerspiegeling van wat er in ons lichaam gebeurt, en meer specifiek in onze hersenen, terwijl we rusten.
Hoewel het misschien triviaal lijkt, onthult dit fenomeen fascinerende details over hoe onze lichaamsfuncties werken terwijl we slapen en hoe ons lichaam het evenwicht bewaart zonder dat we het beseffen.
Nachtelijk kwijlen, medisch bekend als nachtelijke sialorroe, treedt op wanneer de speekselproductie het vermogen van de mond om het vast te houden overschrijdt. Overdag slikken we constant en onze hersenen reguleren zorgvuldig de hoeveelheid speeksel die we produceren.
‘s Nachts verandert deze dynamiek echter. De spieren van de mond en het gezicht ontspannen diep tijdens de slaap, en deze ontspanning maakt het gemakkelijker voor speeksel om te ontsnappen zonder dat we er enige controle over hebben. Verder heeft onze slaaphouding een grote impact. Slapen op je buik zorgt er bijvoorbeeld voor dat de zwaartekracht de speekselvloed bevordert, terwijl slapen op je zij dit ook kan bevorderen, afhankelijk van de kanteling van je hoofd.
De hersenen stoppen niet terwijl we slapen; in feite is het erg actief en wisselt het af tussen verschillende slaapfasen: REM en niet-REM.
Tijdens de REM-slaap, de fase waarin de meeste levendige dromen voorkomen, ontspannen de spieren van het lichaam nog meer, en hoewel de speekselproductie kan afnemen, neemt het risico op speeksellekkage toe door de extreme ontspanning van de mondspieren. Deze combinatie maakt kwijlen tijdens deze fase vrij gewoon en vaak onvermijdelijk. De hersenen, hoewel bewust van interne speekselsignalen, kunnen niet ingrijpen tijdens diepe slaap, dus speeksellekkage treedt geruisloos op.
Er zijn fysieke en gezondheidsfactoren die ervoor kunnen zorgen dat sommige mensen meer kwijlen dan anderen. Verstopte neus is een klassiek voorbeeld: als we moeite hebben met ademhalen door de neus, heeft het lichaam de neiging om door de mond te ademen, waardoor speeksel gemakkelijker lekt. Evenzo kunnen bepaalde medicijnen en medische aandoeningen die de speekselproductie, het slikken of de spiercoördinatie beïnvloeden, ook de kans op kwijlen vergroten.
