In een tijd waarin digitale communicatie centraal staat, is het belangrijker dan ooit om alert te blijven op vormen van online misleiding. WhatsApp-oplichting is een snelgroeiend probleem, waarbij criminelen gebruik maken van listige strategieën om mensen te misleiden en geld of persoonlijke informatie buit te maken. In dit artikel lees je hoe deze vormen van fraude in hun werk gaan, hoe je ze herkent, wat je kunt doen om jezelf én anderen te beschermen én hoe sommigen zelfs op creatieve wijze proberen de oplichters te slim af te zijn.
De bekende ‘kind-in-nood’-truc
Een van de meest voorkomende vormen van WhatsApp-oplichting is de zogenoemde ‘kind-in-nood’-strategie. Oplichters doen zich hierbij voor als een kind, kleinkind of familielid van het slachtoffer. Meestal begint het bericht met een zinnetje als: “Hoi mam/pap, ik heb een nieuw nummer, mijn telefoon is kapot.” Vervolgens komt er een emotioneel verhaal waarin het ‘kind’ dringend geld nodig zegt te hebben vanwege een noodgeval. Denk aan een onbetaalde rekening, een kapotte auto of een tijdelijk probleem met internetbankieren.
De emotionele lading van dit soort berichten werkt vaak effectief. Ouders of grootouders willen helpen en zijn geneigd direct geld over te maken. Helaas belandt dat geld niet bij hun kind, maar bij de oplichter. Deze vorm van fraude is zo effectief, dat er inmiddels duizenden meldingen zijn gedaan van mensen die op deze manier zijn opgelicht. Het benadrukt hoe belangrijk het is om bij zulke berichten altijd eerst te controleren of het verhaal klopt.
Nepprijzen en valse winacties
Ook populair onder WhatsApp-fraudeurs zijn berichten waarin je zogenaamd een prijs hebt gewonnen. Deze berichten zijn vaak vormgegeven met bekende logo’s en bevatten teksten zoals: “Gefeliciteerd! Je hebt een cadeaubon van €500 gewonnen bij Bol.com. Klik hier om je prijs te claimen.”
De link in het bericht leidt zelden naar een echte prijs. In plaats daarvan kom je terecht op een phishingpagina die ontworpen is om persoonlijke gegevens te verzamelen. Soms wordt er ook malware geïnstalleerd zodra je de pagina opent. Deze vorm van fraude maakt gebruik van nieuwsgierigheid en hebzucht, en is daardoor effectief bij een brede doelgroep. Vooral jongeren en oudere mensen blijken hier gevoelig voor te zijn, omdat zij vaker geneigd zijn een mooie aanbieding te geloven.
Oplichters als ‘bankmedewerkers’ of instanties
Een andere veelgebruikte tactiek is dat oplichters zich voordoen als een medewerker van je bank, verzekeraar of zelfs de Belastingdienst. In deze berichten wordt vaak beweerd dat je account is geblokkeerd, of dat je dringend gegevens moet verifiëren om verdere schade te voorkomen. Ze vragen je via een link in te loggen met je bankgegevens of burgerservicenummer.
Belangrijk om te onthouden is dat officiële instanties nooit via WhatsApp dit soort informatie zullen opvragen. Als je twijfelt, neem dan altijd zelf contact op met de betreffende organisatie via hun officiële contactkanalen. Soms proberen deze oplichters zelfs via een voicebericht of telefoontje hun verhaal kracht bij te zetten. Wees dan extra voorzichtig en geef nooit informatie door.
Signalen van WhatsApp-oplichting
Om te voorkomen dat je slachtoffer wordt, is het belangrijk om verdachte berichten tijdig te herkennen. Let op de volgende signalen:
- Het bericht komt van een onbekend nummer, maar beweert een bekende te zijn.
- Het taalgebruik klopt niet met hoe de persoon normaal schrijft.
- Er wordt druk uitgeoefend om snel te handelen.
- Het bericht bevat links of QR-codes waar je op moet klikken.
- Je wordt gevraagd om geld over te maken of persoonlijke informatie te delen.
- Het profiel heeft geen foto, of een standaardafbeelding.
Bovendien is het slim om verdachte berichten altijd even te googelen. Vaak zijn er al andere meldingen van dezelfde truc in omloop.
